Dwa niewysokie budynki usytuowane przy ul. Antesa, między Paleją a sklepem Netto, to pozostałości po dawnym folwarku książęcym. Jeszcze niedawno niszczały i były zaśmiecane przez koczujących tam bezdomnych. Kilka lat temu przeszły w ręce prywatnych inwestorów, a jeden z obiektów już znacząco się zmienił. Od października będzie w nim działać przychodnia lekarska.

Wcześniej zarośnięty i zaniedbany, dziś odremontowany, z odnowioną elewacją, a nawet fotowoltaiką - tak zmienił się budynek przy ul. dr. Witolda Antesa 7-9. Ten, jak i podobna, sąsiadująca z nim nieruchomość to pozostałości po zabudowaniach gospodarczych folwarku Siedlice, dawnego folwarku książęcego. Najstarsza znana wzmianka na temat Siedlic pochodzi z 1435 roku, najpewniej wówczas musiał już na ich terenie istnieć folwark. Budynek, o którym mowa został zaś wybudowany w XIX wieku. Jak możemy dowiedzieć się ze studium historyczno-urbanistycznego dotyczącego dzielnicy XIX-wiecznej Pszczyny, wydanego w 1986 r., folwark książęcy był czworokątnym założeniem z dziedzińcem w środku. Pod koniec XIX wieku przeszedł przebudowę. Do zabudowań, które przetrwały do dziś, ulokowanych w północnym skrzydle założenia, nawiązuje następujący fragment studium:



Skrzydła północnego dotyczył również ten opis:



W podsumowaniu części dotyczącej dawnego folwarku znalazły się zalecenia konserwatorskie, które przedstawiały ciekawą wizję ewentualnego przekształcenia nieużytkowanych już wtedy od dawna zabudowań na hale targowe. "Stan techniczny założenia folwarcznego jest bardzo zły" - czytamy w dokumentacji. A dalej: "Folwark siedlicki należy zaliczyć do najciekawszych zespołów zabytkowych w Pszczynie. Decydują o tym jego walory przestrzenno-architektoniczne, a także historyczne".

Autorka opisu podkreślała, że folwark został zaprojektowany "zgodnie z najlepszymi rodzimymi wzorami, w nawiązaniu do założeń rezydencjonalnych. Zwraca uwagę szczególna dbałość o kompozycję i wystrój architektoniczny elewacji inspirowany ówczesną architekturą przemysłową. (...) Siedlice ze względu na zachowane w dobrym stanie urządzenia wewnętrzne byłyby doskonałym miejscem dla niewielkiego gospodarstwa rolno-hodowlanego, albo muzeum obrazującego ówczesny poziom techniki, czy może przede wszystkim hali targowej".

Ostatecznie mamy na tym terenie sklep wielkopowierzchniowy wraz z parkingiem, zaraz obok powstała myjnia samoobsługowa. Dwa budynki na tyłach służyły przez jakiś czas za mieszkania komunalne. Na ścianie wschodniej pierwszego z nich (patrząc od strony parkingu) znajdowała się jeszcze pozostałość po przylegającej do niego niegdyś, wspomnianej w studium stajni. Podczas remontu usunięto ją, a elewację w całości odnowiono. Wymieniono również przeciekający, dziurawy dach, okna oraz drzwi, do porządku doprowadzono piwnicę, natomiast strych przekształcono na lokal mieszkalny. Remontu podjął się prywatny inwestor, który kilka lat temu w drodze przetargu kupił budynek od gminy. Co ciekawe, w przetargu uczestniczył i zakupem obiektu interesował się również Artur Dyna, znany powszechnie biznesmen, będący właścicielem innej nieruchomości nieopodal.

Prace na terenie obiektu zakończą się w przeciągu najbliższych kilku miesięcy. Jak wszystko pójdzie zgodnie z planem, w październiku ma tu zostać otwarta przychodnia z lekarzem ogólnym i gabinetami specjalistycznymi.

Jak podkreśla Beata Sarnecka-Uziałko, miejski konserwator zabytków w Pszczynie, budynek przy ul. Antesa 7-9 jest bardzo dobrym przykładem na to, jak można wskrzesić do życia niszczejący zabytek i nadać mu na nowo funkcjonalność. Oba sąsiadujące ze sobą obiekty znajdują się w gminnej ewidencji zabytków. - Zaproponowane przez inwestora rozwiązania zostały uzgodnione, dzięki czemu udało się zachować zabytkowy charakter budynku. Przedstawiony projekt uwzględniał najistotniejsze elementy świadczące o historii obiektu, a wprowadzone zmiany pozwoliły zwiększyć jego funkcjonalność, będąc odpowiedzią na współczesne wymagania - mówi konserwator.

Sam inwestor podkreśla, że rozpoczynając remont chciał uratować ze starej konstrukcji tyle, ile się da. Zachowane zostały więc ściany, otwory drzwiowe i okienne, więźba dachowa. Poszczególne fragmenty spośród tych, które należało usunąć, na przykład belki z więźby dachowej, stare okna i drzwi przerobił na elementy użytkowe i dekoracyjne do wnętrza. Zrekonstruowano ścianę wschodnią. Ponieważ strych został przekształcony na mieszkanie, zamontowano również okna dachowe. Metamorfozę przeszła piwnica, w której odsłonięto cegłę i zachowano łukowe sklepienia. Ten rodzaj sufitu dominuje zresztą w całym obiekcie.

- Remont trwa już kilka lat, ponieważ budynek wymagał znaczących nakładów pracy i kosztów. Musieliśmy go w całości osuszyć, pozbyć się ze środka niewiarygodnych wręcz ilości śmieci i gruzu, usunąć wodę, która zalegała w piwnicy na metr wysokości. Obiekt należało również dostosować do obecnych wymagań budowlanych oraz spełnić warunki techniczne i sanitarne, przewidziane dla placówek medycznych, co nie było łatwe. Tym bardziej cieszymy się, że nasza wizja spotkała się ze zrozumieniem i akceptacją konserwatora - mówi właściciel budynku przy ul. Antesa 7-9.

Źródła:

"Pszczyna. Studium historyczno-urbanistyczne. Część III - dzielnica XIX-wieczna. Tom I. Opracowanie ogólne - część graficzna", Opracowanie: Teresa Piekara, Fotografie: Kazimierz Kłoda, Andrzej Krzysaj. P.P. Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Rzeszowie, Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, Rzeszów 1986.