Goczałkowice: inwestycje przeciwpowodziowe w rejonie Rontoka

W ostatnich latach dzięki staraniom Gminy Goczałkowice-Zdrój wykonano szereg prac i inwestycji, które przyczyniły się do poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w rejonie Rontoka.

W związku z pojawiającymi się nieprawdziwymi sugestiami o domniemanym braku działań gminy w celu poprawy bezpieczeństwa mieszkańców wschodniej części miejscowości, chcemy przedstawić konkretne przedsięwzięcia, które zostały tam podjęte w ostatnich latach.

Przede wszystkim należy podkreślić, że Gmina nie jest właścicielem i zarządcą urządzeń wodnych w rejonie Rontoka. To sprawia, że konieczna jest współpraca z właścicielami tych urządzeń, a także z PG Silesia, stałe naciski i starania wójta, by przeprowadzić konieczne prace.

Dzięki temu wiele w ostatnich latach udało się wykonać. Co bardzo ważne, doprowadzono do modernizacji i podniesienia pompowni melioracyjnej wód gruntowych przy ul. Stawowej. Wcześniej przy dużych opadach deszczu szybko była zalewana, przez co konieczne było wyłączenie zasilania. Dlatego pompownia nie pracowała i zalewała okoliczne tereny. Zrealizowane prace rozwiązały ten problem. Dodatkowo, nadbudowana została północna grobla Rontoka.

Ogromne znaczenie miało wykonanie nowej śluzy wałowej w lewym wale Wisły, służącej odprowadzaniu wody ze starorzecza Potoku Goczałkowickiego. Śluza była obsługiwana ręcznie, co sprawiało sporo problemów, była też zniszczona. Przy wysokich stanach Wisła wpadała do Rontoka i powodowała zalewanie tej części gminy. Stan techniczny był na tyle zły, że na wniosek Gminy Goczałkowice-Zdrój Śląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał PGW Wody Polskie wykonanie ekspertyzy technicznej i generalnego remontu tego urządzenia. Nowa śluza samoobsługowa zamyka się samoczynnie przy wysokim poziomie wody i otwiera ponownie, kiedy poziom wody opada.

Istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego spełnia rów R-A. W zdecydowanej większości położony jest na działkach stanowiących własność prywatną. W ostatnich latach udało się doprowadzić do podpisania ugody pomiędzy spółką wodną a PG Silesia w sprawie określenia, kto odpowiada za utrzymanie danej części rowu. Efektem tego była przebudowa części rowu administrowanego przez kopalnię w 2020 roku.

Bezpieczeństwo mieszkańców gminy poprawiła tak oczekiwana regulacja Potoku Goczałkowickiego. Jednocześnie wybudowane zostały dwa zbiorniki retencyjne suche.

Wiele innych działań podejmowanych przez Gminę przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Sukcesywnie doposażana w sprzęt jest Ochotnicza Straż Pożarna w Goczałkowicach-Zdroju, samorząd pomaga też strażakom w pozyskiwaniu środków zewnętrznych. W obliczu ulewnych opadów możemy kolejny raz doświadczyć, jak ważni są wyszkoleni strażacy wyposażeni w odpowiedni sprzęt.

Gmina corocznie przekazuje dotację dla spółki wodnej, która jest administratorem części rowów i odpowiada za utrzymywanie ich w odpowiednim stanie. Wartość dotacji jest uzależniona od wysokości składek na rzecz spółki wpłacanych przez mieszkańców.

Pracownicy Urzędu Gminy kilka razy w roku przeprowadzają przeglądy wałów. W ich efekcie m.in. doprowadzono do kontroli nadzoru budowlanego, który stwierdził nieprawidłowości. Zostały one usunięte przez zarządcę. Gmina systematycznie wnioskuje też o wycięcie drzew w międzywału Wisły oraz o wykaszanie wałów.

Kwestia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego mieszkańców Goczałkowic-Zdroju jest stale poruszana przez władze gminy na każdym posiedzeniu Zespołu Porozumiewawczego organizowanego przez Okręgowy Urzad Górniczy. Ponadto, Gmina od 2011 roku każdorazowo negatywnie opiniuje plany ruchu zakładu górniczego. W uzasadnieniu negatywnej opinii za każdym razem podnoszona jest kwestia zagrożenia powodziowego i braku możliwości spływu wód opadowych według rozwiązań przedstawionych przez przedsiębiorcę górniczego. Na posiedzeniu Zespołu Porozumiewawczego w kwietniu 2024 roku przyjęty został wniosek Gminy Goczałkowice-Zdrój o przedstawienie przez kopalnię działań przyczyniających się do poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Jak pokazuje doświadczenie, na chwilę obecną nie są one wystarczające. Działania kopalni powodują dalsze zmiany na powierzchni, degradację i deformację terenu, istniejące niecki sukcesywnie powiększają się. Wójt gminy stanowczo sprzeciwia się też zasypywaniu stawu Rontok Duży w Rudołtowicach, co ma duży wpływ na stosunki wodne na Kolonii Brzozowej. W tym zakresie podjęta została współpraca z burmistrzem Pszczyny.

Jak widać, ostatnie lata to szereg konkretnych działań, które mają na celu poprawę sytuacji mieszkańców Kolonii Brzozowej oraz całej gminy. Niestety, działalność kopalni i powstałe szkody górnicze przyczyniają się do dalszych zmian w ukształtowaniu terenu. To wymaga kolejnych prac i inwestycji, przy współpracy Gminy Goczałkowice-Zdrój z zarządcami i właścicielami urządzeń wodnych oraz kopalnią.