Zminimalizować negatywny wpływ na środowisko zewnę

Zminimalizować negatywny wpływ na środowisko zewnętrzne. Jak radzą sobie w KWK „Krupiński”? Oczyszczanie ścieków i wykorzystanie powstałych odpadów.

W zakresie oddziaływania na środowisko wodne można stwierdzić, że praktycznie nie występuje negatywne oddziaływanie na cieki wodne. Ścieki bytowe związane z pracą ludzi są oczyszczane we własnej mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków, w której ponadto oczyszczane są ścieki pochodzące z dwóch osiedli mieszkaniowych w Suszcu.

W oczyszczalni ścieków następuje oczyszczanie ścieków zarówno z zanieczyszczeń mineralnych usuwanych w wyniku procesu sedymentacji, jak i biologicznych przetwarzanych przez osad czynny w warunkach tlenowych na substancję nieorganiczną. Uzyskuje się wysoki (w granicach 90 proc.) stopień oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń charakterystycznych dla tego rodzaju ścieków tj. zawiesiny, BZT5, ChAZT.

Oczyszczone ścieki posiadają parametry pozwalające na bezpieczne odprowadzanie ich do wód powierzchniowych bez stwarzania zagrożenia dla środowiska. Kopalnia stara się jednak wykorzystać oczyszczone ścieki do celów przemysłowych po poddaniu ich dodatkowemu procesowi uzdatniania, co znacznie wpływa na obniżenie zużycia wody przemysłowej (jest to możliwe właśnie dzięki prawidłowej pracy oczyszczalni i uzyskiwaniu bardzo dobrych efektów oczyszczania ścieków). W wyniku procesu oczyszczania powstają jako produkty uboczne odpady w postaci osadów z piaskownika (wydzielone w wyniku sedymentacji cząstki materiału nieorganiczne np. piasek) oraz osady przefermentowane jako produkt procesu biologicznego oczyszczania ścieków.

Osady takie z reguły stanowią niepożądany odpad z oczyszczalni ścieków, z którym należy coś zrobić. Kopalnia prowadzi prace rekultywacyjne, w ramach których możliwe jest zagospodarowanie tego rodzaju odpadów po przeprowadzeniu odpowiednich badań zarówno fizykochemicznych (głównie na zawartość metali ciężkich), jak i biologicznych, które w stosunku do osadów kopalnianych wskazują, że są one bezpieczne i nie stanowią zagrożenia dla środowiska i ludzi w przypadku stosowania ich czy to w rolnictwie, czy też w prowadzonych pracach rekultywacyjnych.

Skład tych osadów pozwala na ich wykorzystanie, gdyż w kopalnianej oczyszczalni procesowi oczyszczania poddawane są wyłącznie ścieki bytowe bez ścieków przemysłowych. Również wody deszczowe z terenu kopalni ze względu na to, że pochodzą z terenu przemysłowego poddawane są procesowi oczyszczania w osadniku wód deszczowych z zawiesiny i substancji ropopochodnych przed ich ewentualnym odprowadzeniem do środowiska (również te wody w znacznym stopniu są wykorzystywane do potrzeb technologicznych na terenie kopalni).

Zastosowanie zamkniętych obiegów wodnych

W celu zmniejszenia zużycia wody pobieranej ze środowiska na potrzeby zakładu, a przede wszystkim ze względu na ochronę wód przed zrzutem uciążliwych ścieków przemysłowych np. z zakładu przeróbczego zastosowane zostały zamknięte obiegi wodne, które pozwoliły uniknąć odprowadzania uciążliwych ścieków przemysłowych do okolicznych cieków wodnych.

Uchroniło to okoliczne cieki od zanieczyszczenia chemicznego jak i zamulenia Jedynie są odprowadzane wody pochodzące z odwadniania dołu kopalni, które jest prowadzone ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy załogi. Wody te przed odprowadzeniem do środowiska oczyszczane są z zanieczyszczeń w postaci zawiesiny, lecz pozostaje w nich znaczna ilość dobrze rozpuszczalnego chlorku sodu (sól kuchenna), którego usuwanie jest trudne ze względów technologicznych i bardzo kosztowne z punktu widzenia ekonomicznego.

Przeciwdziałanie zasoleniu wód

Z tego względu, przyjęta została metoda hydrotechniczna ochrony wód powierzchniowych. Metoda ta polega na tym, że wody takie transportowane do rzeki w taki rejon gdzie następuje znaczny przepływ wody, który pozwala poprzez odpowiednie dozowanie wód zasolonych uzyskać po rozcieńczeniu stężenie soli, które nie jest szkodliwe dla życia biologicznego w rzece i nie powoduje przekroczenia dopuszczalnych stężeń dla danej klasy czystości wód.

. W 1997 roku opracowana została koncepcja wykorzystania systemu kolektora „Olza” (w 1971 roku rozpoczęto budowę rurociągu, przerwano prace w 1986 a wylot kolektora skierowany został do małej rzeki Leśnicy) do ochrony Górnej Odry i jej dopływów. W kolejnych latach uporządkowano sprawy związane z kolektorem, którym aktualnie zarządza jedna firma Przedsiębiorstwo Gospodarki Wodnej i Rekultywacji w Jastrzębiu Zdroju. W grudniu 2003 roku zrealizowany został ostatni odcinek rurociągu, który wydłużył kolektor „Olza” do rzeki Odry.

Ostatni odcinek rurociągu zakończony został instalacją zrzutową pomiędzy brzegami w dnie rzeki Odry wyposażony w dysze, które pozwalają na wprowadzanie zasolonej wody do rzeki za pomocą dozowania umożliwiającego równomierne wymieszanie wody słonej z wodą płynącą w rzece w celu uzyskania odpowiedniego rozcieńczenia i wyrównania stężenia chlorków na krótkim odcinku od miejsca wprowadzenia wód słonych.

Pochłonęło to znaczne nakłady finansowe. Układ ten został przekształcony w system retencyjno-dozujący, który pozwala na retencjonowanie w osadnikach najbardziej zasolonych wód w czasie niskich przepływów w rzece Odrze i dozowanie ich w okresie wysokich i średnich stanów. Wszystkie te działania związane są ze znacznymi kosztami, które zakład musi ponosić, aby spełnić wymogi prawa i zminimalizować negatywny wpływ na środowisko zewnętrzne.

Koszty związane z tym tematem sięgają rzędu 3000 tys. złotych w skali miesiąca. Ponadto w celu zmniejszenia ilości odprowadzanego ładunku soli do rzeki Odry kopalnia stara się również część wód zasolonych wykorzystać do procesów technologicznych, w przypadkach dla których nie jest wymagana woda o odpowiednich parametrach np. do uzupełniania zamkniętych obiegów wodnych, w mieszaninach podawanych na dół w ramach prowadzonej profilaktyki pożarowej. – obrazuje temat zastępca dyrektora KWK „Krupiński” Franciszek Wróbel.

Opracował Adam Kowalski