Postawieni pod pręgierzem

Aktualnie na terenie miasta Pszczyna znajduje się 9 stacji bazowych, planowany jest szereg dalszych, w tym posadowionych w bespośrednim sąsiedztwie siedlisk ludzkich i w tym przedmiocie toczy się 11 postępowiań administracyjnych prowadzonych przez urząd. Nie ulega wątpliwości w świetle aktualnego stanu wiedzy zanajdującego umocowanie w prowadzonych badaniach nad oddziaływaniem pola elektromagnetycznego emitowanego przez stacje bazowe telefonii komórkowej, iż inwestycje takie stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia ludzi mieszkającyh w sąsiedztwie – wyraża swoją opinię Stowarzyszenie Przeciwko Skażeniom „Czysta Pszczyna".

I dodaje: W krajach Europy Zachodniej obserwuje się tendencje do ograniczania szkodliwości przedmiotowych inwestycji poprzez obniżanie dopuszczalnych norm promieniowania mikrofalowego (Austria, Niemcy, Francja), bądź też zakazy posadowienia obiektów w pobliżu przedszkoli, szkół, szpitali, osiedli.

U nas niestety nadal obowiązują przestarzałe normy (dopuszczalny poziom promieniowania do 0,1 W/m2), a rząd PiS – w schyłkowym okresie swojej działalności – 21 sierpień 2007 r. celem ochrony interesów operatorów telefonii komórkowej, wprowadził rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, co jest niestety w przypadku części urzędów np. Urzędu Miasta Pszczyny, interpretowane jako wyłączenie spod konieczności przeprowadzenia postępowań w sprawie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko.

Taka interpretacja ma doniosły skutek, albowiem pozbawia społeczności lokalne realnego wpływu na postępowanie administracyjne, dotyczące budowy tego typu obiektów. Podnoszę, iż przed wprowadzeniem planowanych zmian społeczeństwo w licznych pismach kierowanych do Premiera Kaczyńskiego oraz Ministra Szyszki domagało się przeprowadzenia badań ludności mieszkającej w pobliżu stacji bazowych, skarżącej się masowo na liczne schorzenia, z nowotworami włącznie, a dopiero w dalszej kolejności wprowadzania zmian w aktach prawnych.

Postulaty obywateli zostały zignorowane. Nowe przepisy są niedoskonałe, niespójne z ustawą prawo ochrony środowiska, budzą kontrowersje, które w innych urzędach są interpretowane na korzyść społeczności lokalnych. Niestety w Urzędzie Pszczyny osoba odpowiadająca za merytoryczne przygotowanie decyzji dotyczących stacji bazowych, zarówno na bazie poprzednio obowiązującego stanu prawnego, jak i też obecnie, przyjmuje interpretację prawa niekorzystną dla społeczności lokalnych, przyjmując postawę bardziej rzecznika interesów operatora telefonii komórkowej, niż urzędnika gminy.

W postępowaniach administracyjnych prowadzonych na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów Stowarzyszenie składało liczne wnioski dowodowe, a osoba prowadząca ograniczyła się jedynie do przesłanie ich przedstawicielom operatora celem ustosunkowania się do ich treści. Zgodnie z dyspozycją art. 7 kpa organ prowadzący postępowanie ma obowiązek wyjaśnić wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności i w tym celu przeprowadzić dowody wnioskowane przez strony postępowania. Prowadząca postępowania dopuszcza dowody przedkładane przez operatorów, traktując je, a w szczególności raport o oddziaływaniu na środowisko, będący dokumentem prywatnym, sporządzonym na zlecenie operatora na jego koszt, jako dowód o nadrzędnym znaczeniu w sprawie.

Przykładem braku dążenia do obiektywnego i zgodnego z prawem wyjaśnienia sprawy jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia budowy stacji bazowej telefonii komórkowej przy ulicy Myśliwskiej w Pszczynie, unieważniona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bielsku-Białej, z powodu rażącego naruszenia przepisów prawa, a postępowanie administracyjne w tym przedmiocie jest objęte zainteresowaniem prokuratury. Dlatego też w trosce o dobro mieszkańców Pszczyny, celem dążenia do ochrony ich praw, uprzejmie prosimy o pomoc w przedstawionej sprawie i podjęcie stosownych działań – pisze w liście skierowanym na ręce radnej Rady Miejskiej w Pszczynie – Ludmiły Dolczak, prezes Stowarzyszenia Przeciwko Skażeniom „Czysta Pszczyna". Radna zdanie Stowarzyszenia przedstawiła na sesji Rady Miejskiej radnym, zwracajac się jednocześnie do Burmistrza Pszczyny o podjęcie w tym zakresie radykalnych działań.

Wpływ burmistrza ograniczony

Stosownie do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (...) stacje bazowe telefonii komórkowej mogą, ale nie muszą należeć do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowiko. Najnowsze zmiany przepisów dotyczące kwalifikowania przedsięwzięć weszły w życie z dniem 31 sierpnia 2007 r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań zwiążanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (DzU. Nr 158, poz. 1105) – wyjaśnia burmistrz Pszczyny – Krystian Szostak.

Zaliczenie stacji bazowej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko jest zależne od odległości miejsc dostępnych dla ludności od anten stacji bazowej i równoważnych mocy promieniowanych izotopowo przez te anteny – dodaje.

Obecnie w Urzędzie Miejskim w Pszczynie prowadzonych jest 11 postępowań w sprawach dotyczących budowy i rozbudowy stacji bazowych. Wszystkie postępowania zostały wszczęte przed zmianą przepisów dotyczących kwalifikowania przedsięwzięć do mogących znacząco oddziaływać na środowisko i obecnie prowadzone są postępowania wyjaśniające czy będą one wymagały uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

Przedsięwzięcia, które nie należą do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, nie wymagają uzyskania tzw. „decyzji środowiskowej" i ich realizacja odbywa się na podstawie przepisów prawa budowlanego, po uzyskaniu pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia robót do organu właściwego do wydania pozwolenia na budowę. W przypadku stacji bazowych należących do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko inwestor zobowiązany jest do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia i jedynie dla tych inwestycji burmistrz ustala środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia. Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, prowadząc postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z właściwym organem ochrony środowiska (wojewodą lub starostą) i Państwową Inspekcją Sanitarną.

Gmina, jako władająca terenem, nie zezwoliła na lokalizację nowych stacji bazowych przy ul. Bielskiej i ul. Kopernika w Pszczynie. Toczące się postępowania dotyczą w 8 przypadkach modernizacji istniejących stacji, gdzie wpływ burmistrza zgodnie z obowiązującym prawem jest ograniczony. Przewidywane lokalizacje nowych obiektów w Jankowicach, Studzionce i Pszczynie (ul. Myśliwska i ul. Katowicka) znajdują się na gruntach prywatnych i nie są sprzeczne z planem zagospodarowania przestrzennego.
Gmina jest zobowiązana do postępowania w ramach obowiązującego prawa i odmowa wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach poparta musi być oficjalnymi dokumentami wskazującymi na naruszenie odpowiednich, obowiązujących w polskim prawie przepisów.

Chodzi o nasze zdrowie

Te argumenty nie przekonywują do końca mieszkańców żyjących w pobliżu stacji telefonii komórkowej. - Plany postawienia stacji przy ulicy Górnośląskiej w Pszczynie zaniepokoiły kolejną grupę mieszkańców z tego terenu. Wystosowali oni list do burmistrza Pszczyny, list, w którym zwracają się o spotkanie w tej sprawie. Niepokój wyrażają też mieszkańcy Jankowic planami budowy stacji w Podlesiu.

Jak dotąd, dotychczasowe spotkania mieszkańców z operatorem telefonii komórkowej, do jakich dochodziło, kończyły się bez kompromisowych rozwiązań. - A chodzi przecież o nasze zdrowie i należy z tego punktu widzenia szukać zadowalających wszystkich rozwiązań – podkreśla radna Ludmiła Dolczak.

Wacław Zmarlak