Odporność organizmu - jak funkcjonuje?

Za odporność organizmu odpowiada układ immunologiczny, a najbardziej narażony na obce komórki jest przewód pokarmowy - a ten pełni niejako funkcję najważniejsze organu układu odpornościowego. Dlaczego? Okazuje się, że przestrzeń układu trawiennego jest największą powierzchnią w organizmie człowieka, a nawet 80% komórek odpornościowych znajduje się w jego obrębie (a dokładnie w tkance limfatycznej). Warto przy tym zaznaczyć, że na to, jak funkcjonuje nasz układ trawienny, mamy ogromny wpływ - decyduje o tym w dużej mierze dieta. Może ona zarówno zaszkodzić organizmowi, jak i wpłynąć korzystnie - i wówczas naturalnie zwiększy jego odporność.

Poza dietą, na odporność organizmu wpływa aktywność fizyczna, czynniki genetyczne, narażenie na stres oraz jakość powietrza. W niniejszym artykule skupimy się na diecie, ponieważ jak wspomnieliśmy wyżej, układ pokarmowy pełni bardzo istotną rolę w działaniu układu immunologicznego.

Dieta na lepszą odporność - jakich składników dostarczać?

Zanim sięgniemy po suplementy diety, warto zmodyfikować codzienny jadłospis w taki sposób, by naturalnie dostarczyć wraz z pożywieniem ważnych składników - wówczas wchłoną się one wiele skuteczniej, niż z syntetycznych preparatów. Są jednak też takie witaminy, które ciężko dostarczyć w odpowiednich ilościach wraz z dietą. Należy do nich m.in. witamina D3 oraz kwasy tłuszczowe Omega. Jeśli nie jemy przynajmniej 2 razy w tygodniu morskich ryb, takich jak makrela, łosoś czy śledź, prawdopodobnie konieczna będzie suplementacja tych składników. Inne składniki jesteśmy z pewnością w stanie dostarczyć - istotna jest przy tym zasada spożywania dużych ilości warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych oraz chudego mięsa.

O jakie dokładnie składniki warto zadbać w diecie, aby zwiększyć odporność? Ważne są następujące witaminy i minerały:

• witamina C - znajduje się m.in. w czarnej porzeczce, papryce, natce pietruszki,
• witamina A - znajduje się m.in. w podrobach, jajach, rybach morskich i serach długo dojrzewających,
• witamina E - znajduje się m.in. nasionach słonecznika i olejach z zarodków pszenicy,
• cynk - znajduje się głównie w przetworach mięsnych, zbożowych i serach dojrzewających,
• żelazo - znajduje się w nasionach roślin strączkowych, jajach, natce pietruszki, podrobach,
• kwasy omega-3 oraz tran - znajdują się w rybach dorszowatych, olejach pozyskiwanych z makreli, sardynek i sardeli.

Poza zdrową dietą, odporność możemy wspomagać także konkretnymi produktami. Zobaczcie, co warto spożywać!

Na lepszą odporność: miód w każdej postaci

Miód ma działanie lecznicze oraz odżywcze. Jest źródłem wielu aminokwasów, witamin, minerałów i enzymów - substancje te istotnie wpływają na wzmocnienie funkcjonowania organizmu oraz podniesienie odporności. Szczególnie korzystne działanie pod tym względem ma miód manuka. Poleca się także miód gryczany i lipowy. Miód można dodawać do herbaty i mleka - ale ważne jest, aby nie miał kontaktu ze zbyt wysoką temperaturą, gdyż straci wtedy swoje cenne właściwości.

Czosnek i cebula przeciwko bakteriom i wirusom

Czosnek zawiera szereg czynnych substancji, które doskonale działają na organizm, jeśli chodzi o walkę z drobnoustrojami. Z tego powodu jest nazywany naturalnym antybiotykiem. Wystarczy zjeść codziennie 1 ząbek czosnku, aby zobaczyć efekty. Zadziała m.in. antyoksydacyjnie, hipoglikemicznie i przeciwmiażdżycowo.Podobnie działa cebula - jej spożywanie również przyniesie korzyści dla układu odpornościowego. Jeśli kogoś odrzuca ostry smak tych produktów, może przyrządzić słodki syrop z czosnku, miodu i cebuli - i spożywać łyżkę dziennie takiej mikstury. Dodatek miodu spotęguje korzystny efekt, gdyż słynie z działania wzmacniającego odporność i łagodzenia objawów przeziębienia (np. kaszlu).

Zioła na wzmocnienie odporności? Tak, ale należy uważać

Zioła mają cenne właściwości znane od wieków - dawniej były wykorzystywane jako leki, gdy nie istniały jeszcze obecnie dostępne farmaceutyki. Należy jednak uważać ze stosowaniem ziół, gdyż mogą mieć silne działanie i wchodzić np. w interakcje z lekami lub powodować niepożądane skutki w przebiegu niektórych chorób. Dobrym przykładem są różne napary i nalewki z wrotyczu - niestety roślina ta stosowana wewnętrznie może być niebezpieczna, o czym raczej nie dowiemy się na serwisach promujących ziołolecznictwo. Warto zatem przed zastosowaniem ziół skonsultować się z lekarzem - czy nie widzi w naszym przypadku przeciwwskazań.

Istnieją oczywiście zioła, które można stosować wewnętrznie i dadzą nam szereg korzyści, m.in. wzmocnią odporność. Takie działanie będzie miał np. czarny bez, lipa, jeżówka purpurowa czy czystek.

Odpoczynek i unikanie stresu to mocniejszy układ immunologiczny

Są dostępne liczne badania, w których udowodniono wpływ stresu na spadek odporności. Osoby, które są narażone na stres, niestety mogą mieć osłabiony układ immunologiczny, gdyż stres stymuluje komórki odpornościowe ku procesom zapalnym, co zwiększa częstość chorób autoimmunologicznych i alergicznych. Ponadto przewlekły stres zwiększa ryzyko rozwoju chorób zakaźnych, a nawet nowotworowych. Warto więc dbać o spokój ducha i unikać stresu. W uspokojeniu umysłu pomoże np. joga lub naturalne preparaty zawierające wyciągi roślinne z meliny bądź chmielu.

Bibliografia

• Mastalerz L., Duraj I., Od czego zależy odporność?, Medycyna Praktyczna 2016.
• Dymarska E.: Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin, składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy. Nowiny Lekarskie 2013; 82 (3): 222-231.