Wiadomości

  • 16 czerwca 2025
  • 19 czerwca 2025
  • wyświetleń: 11715

Rogi nosorożca z zamku jako preparat leczniczy w Azji? Były konserwowane trującymi środkami

W związku z informacjami na temat możliwego wykorzystania skradzionych z Muzeum Zamkowego w Pszczynie rogów nosorożca m.in. w celach leczniczych, instytucja publikuje opis ich konserwacji na przestrzeni lat.

zamke pszczyna, rogi nosorożca
fot. zamek-pszczyna.pl


O kradzieży rogów z zamku pisaliśmy na początku czerwca w tym artykule: Nocne włamanie do pszczyńskiego zamku: skradziono rogi nosorożca!. Do zdarzenia doszło w nocy z 29 na 30 maja. Jak pisaliśmy, rogi mogą trafić na rynki azjatyckie. Sproszkowany róg nosorożca uważany jest w niektórych krajach kontynentu za afrodyzjak, a nawet lek na niektóre choroby. Chińczycy wierzą, że rogi nosorożca mogą być przydatne w łagodzeniu gorączki, np. w czasie malarii. W Wietnamie uważa się, że rogi nosorożca mogą leczyć raka.

Teraz Muzeum odniosło się do tych doniesień, publikując informację głównego zamkowego konserwatora:

Eksponaty pochodzenia biologicznego - dezynfekcja i dezynsekcja

Podczas szeroko zakrojonych prac remontowych i modernizacyjnych budynku zamku, jak również prac konserwatorskich i restauratorskich prowadzonych na przełomie lat 60. i 70. XX w. większość zabytkowego wyposażenia ruchomego poddana była również zabiegom dezynfekcji i dezynsekcji, w tym także i muzealia pochodzenia biologicznego. Do impregnacji drewnianych tarcz z rogami, wydaje się, że zastosowano wtedy powszechnie używany w tych latach płynny preparat typu ANTOX produkowany przez INCO - jest to preparat bardzo silnie trujący o silnym, specyficznym zapachu wyczuwalnym przez długi okres czasu oraz bardzo głęboko penetrujący w drewno. Do materiałów biologicznych zastosowano jeden z preparatów solnych, zapewne w stanie suchym (przesypanie i sezonowanie przez jakiś czas w namiocie foliowym).

W latach 80. i 90. okresowo co 2 -3 lata do zabiegu fumigacji stosowano w postaci par łagodniejsze preparaty jak TYMOL, a do drewna tarcze nasycano preparatami modyfikowanymi typu Antox (ANTOX B i ANTOX Z), powierzchniowo do rogów poprzez przecieranie środek STERINOL, m.in. o właściwościach detergentu.

Od polowy lat 80. prowadzone były badania przez specjalistyczne laboratoria i poszukiwania odpowiednich preparatów i metody ich zastosowania do ochrony muzealiów in situ przed szkodnikami biologicznymi. Stosowano w naszym Muzeum także metody zamgławiania i odymiania poprzez spalanie różnych substancji. Z metody tej jednak zrezygnowano, gdyż powodowały one osadzanie się na obiektach pozostałości spalonych substratów w postaci białego proszku, który był bardzo trudny do usunięcia.

Od 2000 r. stosowany jest co 2 lata (z przerwą, w okresie tzw. pandemii, ostatni zabieg miał miejsce jesienią 2023 r.) zabieg fumigacji prowadzony przez specjalistyczne firmy metodą odymiania preparatami bez osadzania się substancji ubocznych (preparat ETOFOG 2000 w formie świec do odymiania w pomieszczeniach zamkniętych, środek o bardzo silnych właściwościach trujących) oraz metoda fumigacji bez stosowania ognia, gdzie katalizatorem jest woda (preparat DOBOL).

Każdy, przeznaczony do zabiegu fumigacji, do dezynfekcji, a do dezynsekcji zwłaszcza, niezależnie od stanu skupienia, to w postaci roztworu rozpuszczalnikowego czy wodnego, podawany w postaci dymu lub mgły, pasty lub w stanie "suchym" jest szkoda dla zdrowia ludzi lub bardzo szkodliwy.

Niektóre, stosowane jeszcze niedawno, a sporadycznie jeszcze i dzisiaj zwłaszcza dla obiektów pochodzenia biologicznego, m.in. preparaty na bazie arsenu (trójtlenek arsenu - arszenik) o bardzo silnych cechach rakotwórczych są praktycznie nieusuwalne z obiektu. I one zawsze są obecne, zawsze są aktywne i zawsze są zagrożeniem, a skutki ich działania nie zawsze są od razu widoczne, ale odkładają się i przy sprzyjających warunkach wzmagają swe szkodliwe działanie.

ar / pless.pl

źródło: Muzeum Zamkowe

Reklama

Komentarze

Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu pless.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.