Śledztwo w sprawie zagrody dla żubrów w gminie Racibórz. Trafiły do niej zwierzęta z Jankowic

Według naszej wiedzy żubry znajdujące się w rybnickiej zagrodzie pokazowej mają zapewnione odpowiednie warunki bytowania. Nadleśnictwo Kobiór nie miało jednak żadnego wpływu na decyzję dotyczącą zasadności i zakresu inwestycji, w tym budowy obiektów kubaturowych, a także wyboru wykonawcy dla zagrody wybudowanej na terenie Nadleśnictwa Rybnik. Zgodnie z zapisami art. 35 Ustawy o lasach Nadleśniczy prowadzi samodzielnie gospodarkę leśną w nadleśnictwie. Podjęcie decyzji o budowie zagrody pokazowej na terenach zarządzanych przez Nadleśnictwo Rybnik należało więc wyłącznie do kompetencji tamtejszego Nadleśniczego.

Chciałbym przypomnieć, że historia obecności żubrów na ziemiach pszczyńskich sięga 1865r., kiedy to książę Jan Henryk XI był dokonał ciekawej wymiany handlowej z carem Aleksandrem II. Otóż książę zamienił 25 sztuk jeleni na 4 osobniki żubra i wprowadził na tereny zarządzanych przez siebie lasów. Od tego czasu, gatunek bison bonasus jest obecny na ziemi pszczyńskiej, a osobniki pszczyńskie istotnie przyczyniły się do uratowania całego gatunku przed wyginięciem.

Nadleśnictwo Kobiór od kilkunastu lat jest wiodącym ośrodkiem w skali europejskiej, który bierze udział w tworzeniu od podstaw jak również rozbudowie stad żubrów na terenie Polski i Europy. Tylko w okresie ostatnich kilku lat z Rezerwatu Żubrowisko w Jankowicach przekazaliśmy ponad 40 osobników! Żubry z Jankowic wzięły udział m.in. w tworzeniu stada wolnościowego w Lasach Janowskich czy nowych stad na terenie Hiszpanii i Portugalii. W bieżącym roku nasze żubry zasiliły także hodowlę w Zagrodzie Pokazowej w Pszczynie.

W ostatnim okresie Lasy Państwowe utworzyły kilka zagród pokazowych żubra. Jedną z nich jest Zagroda Żubrów powstała na terenie Nadleśnictwa Rybnik. Z Jankowic do Rybnika przemieszone zostały w zeszłym roku 4 osobniki, były to 3 samice w wieku 12, 4 i 3 lat i jeden samiec w wieku 10 lat. Proces przekazania żubrów każdorazowo koordynowany jest przez specjalistów w zakresie ochrony żubrów w Polsce, w tym Panią profesor Wandę Olech-Piasecką będącą niekwestionowanym autorytetem w tym zakresie.

Każdy gatunek do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje określonej przestrzeni życiowej. I tak jest również w przypadku żubra. Mimo, iż cały obszar Rezerwatu Żubrowisko w Jankowicach liczy ponad 700ha, badania naukowe i nasze doświadczenie pokazuje, że nie powinno w nim przebywać więcej niż 40 osobników tego gatunku. Przy zagęszczeniu przekraczającym tą cyfrę gwałtownie rośnie ryzyko rozprzestrzenienia się niezwykle groźnych chorób zagrażającym istnieniu tego gatunku. Ważne jest również, aby żubry utrzymywać w wielu rozproszonych hodowlach na terenie całego kraju, po to właśnie żeby ograniczyć ryzyko związane z pojawieniem się choroby, która mogłaby doprowadzić do śmierci całego stada w pojedynczej hodowli. Zarówno w stadach wolno żyjących jak i hodowlanych pojawiają się takie choroby jak telazjoza, NZN czy gruźlica, które są śmiertelne dla gatunku. Pragnę nadmienić, że długoletnie doświadczenie i pasja pracowników żubrowiska, roztoczona nad stadem opieka weterynaryjna i pomoc naukowców przyczyniły się do rozbudowy stada z Jankowicach i wsparcia wielu hodowli w całej Europie.

Marek Białoń
p.o. Zastępca Nadleśniczego