Zespół suchego oka - jak przynieść ulgę oczom?

Na czym polega zespół suchego oka?

Zespół suchego oka jest stanem, w którym powierzchnia oka nie jest dostatecznie nawilżona. To prowadzi do dyskomfortu, zaburzeń widzenia i potencjalnego uszkodzenia powierzchni rogówki oraz spojówki.

Łzy odgrywają bardzo istotną rolę w utrzymaniu zdrowia oczu, ponieważ tworzą ochronny film łzowy składający się z trzech warstw: lipidowej, wodnej i mucynowej. Każda z tych warstw pełni specyficzną funkcję. Warstwa lipidowa zapobiega parowaniu, wodna — nawilża i dostarcza składników odżywczych, a mucynowa umożliwia równomierne rozprowadzenie łez na powierzchni oka.

W przypadku zespołu suchego oka dochodzi do zaburzenia równowagi w produkcji lub funkcji którejkolwiek z tych warstw, co skutkuje niedostatecznym nawilżeniem powierzchni oka.

Przyczyny zespołu suchego oka — kogo dotyka to schorzenie?

Zespół suchego oka może być spowodowany wieloma czynnikami. Do najczęściej spotykanych wymienia się czynniki środowiskowe, takie jak suche powietrze i przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych, długotrwałe patrzenie na ekrany komputerów czy smartfonów oraz przebywanie na mrozie i wietrze.

Jednak również wiek predestynuje do rozwoju ZSO. Z biegiem lat zmniejsza się produkcja łez, co sprawia, że osoby starsze są bardziej podatne na tę dolegliwość. Ponadto, choroby takie jak zapalenie powiek lub zapalenie spojówek mogą przyczyniać się do zaburzeń w produkcji łez. Niektóre leki, takie jak leki przeciwhistaminowe, beta-blokery czy antydepresanty, mogą również skutkować mniejszym nawilżeniem powierzchni oka.

Należy mieć na uwadze, że długotrwałe noszenie soczewek kontaktowych może zwiększać ryzyko wystąpienia ZSO, szczególnie jeśli nie stosuje się kropli nawilżających i nie stosuje się do zaleceń producenta.

Objawy zespołu suchego oka - po czym rozpoznać ZSO?

Objawy zespołu suchego oka obejmują przede wszystkim uczucie suchości lub piasku pod powiekami. Dodatkowo może pojawić się także zaczerwienienie i podrażnienie oczu. Wielu pacjentów doświadcza nadwrażliwości na światło oraz zmęczenia oczu nawet po krótkim czasie pracy przed ekranem. Innym typowym objawem jest także zmienne widzenie, które poprawia się po mrugnięciu, tzw. widzenie za mgłą.

Profilaktyka zespołu suchego oka

Zapobieganie zespołowi suchego oka polega na minimalizowaniu czynników ryzyka oraz stosowaniu zdrowych nawyków. Najważniejsze jest minimalizowanie czynników środowiskowych. Powinniśmy unikać nadmiernego narażenia na suche powietrze i wiatr poprzez noszenie okularów przeciwsłonecznych oraz stosowanie nawilżaczy powietrza w pomieszczeniach.

Dobrze jest wprowadzić do swojej codzienności zasadę 20-20-20: co 20 minut spoglądaj na obiekt oddalony o 20 metrów przez 20 sekund, aby zmniejszyć zmęczenie oczu.

Warto pamiętać, że to, co jemy, ma wpływ na zdrowie naszych oczu. Spożywanie pokarmów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3, takich jak ryby morskie, może wspierać produkcję łez i ogólnie nerw wzrokowy.

Na koniec: z wielu względów dobrze jest unikać dymu tytoniowego, ale nie wszyscy wiedzą, że może on również wpływać na kondycję oczu.

Leczenie zespołu suchego oka — jak sobie pomóc?

Leczenie zespołu suchego oka zależy od stopnia nasilenia objawów oraz ich przyczyny. Najbardziej powszechną formą leczenia są sztuczne łzy, które nawilżają oczy i łagodzą objawy ZSO. Na rynku dostępne są różne preparaty, w tym krople bez konserwantów, które są bardziej odpowiednie dla osób z wrażliwymi oczami.

W niektórych przypadkach konieczne może być stosowanie leków przeciwzapalnych, takich jak cyklosporyna, które pomagają zmniejszyć stan zapalny na powierzchni oka i poprawić produkcję łez. W zaawansowanych przypadkach można rozważyć zabiegi chirurgiczne, takie jak zamknięcie punktów łzowych, co zapobiega odpływowi łez i zwiększa ich obecność na powierzchni oka.

Zespół suchego oka jest powszechnym problemem, który może znacząco wpływać na jakość życia, jeśli nie zostanie odpowiednio zdiagnozowany i leczony. Kluczem do skutecznej kontroli tej choroby oczu jest zrozumienie jej przyczyn oraz wprowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych i terapeutycznych. Regularne wizyty u okulisty i stosowanie się do jego zaleceń mogą znacznie poprawić komfort życia osób cierpiących na ZSO.

Bibliografia:

1. Craig, J. P., Nichols, K. K., & Akpek, E. K. (2017). TFOS DEWS II Definition and Classification Report. The Ocular Surface, 15(3), 276-283.
2. Bron, A. J., de Paiva, C. S., & Chauhan, S. K. (2017). TFOS DEWS II Pathophysiology Report. The Ocular Surface, 15(3), 438-510.

Dostęp za Pubmed, dn. 08.08.2024.