Informacja konserwatora zabytków w sprawie banerów wyborczych na terenie wpisanym do rejestru

Szanowni Państwo,

W odniesieniu do materiałów wyborczych, które pojawiły się w obszarze układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków, przedstawiam poniżej stanowisko Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, przekazane z Delegatury w Bielsku-Białej, która sprawuje kontrole nad działaniami Miejskiego Konserwatora Zabytków w Pszczynie.

W ślad za przesłaną Państwu wcześniej informacją część komitetów lub osób indywidualnych zadbała o usunięcie banerów wyborczych z obszaru układu urbanistycznego.

W związku z przeprowadzoną wizją w terenie w dniach 27-28 marca 2024 r. stwierdzono, iż są jeszcze miejsca, w których takie materiały wyborcze nadal występują.

Dla osób, które jeszcze nie usunęły swoich materiałów przypominam, że granice zabytkowego układu przebiegają (według obecnie funkcjonujących nazw ulic) ul. Żorską, wokół parku pałacowego, następnie wzdłuż ul. Katowickiej, ul. Dworcowej, ul. Mikołaja Kopernika, do ul. Bielskiej, ul. Bielską do ul. Żorskiej.

Beata Sarnecka-UziałkoMiejski Konserwator Zabytków

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi umieszczania materiałów wyborczych na zabytkach wpisanych do rejestru zabytków przypominam, że przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2023 roku, poz. 2408) nie wyłączają stosowania przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zgodnie z treścią przepisu art. 36 ust. 1 pkt 10 i 11 u.o.z.o.z. pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga:

10) umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru: urządzeń technicznych, tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503) oraz napisów, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1;
11) podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru, z wyłączeniem działań polegających na usuwaniu drzew lub krzewów z terenu nieruchomości lub jej części niebędącej wpisanym do rejestru parkiem, ogrodem albo inną formą zaprojektowanej zieleń.

Stąd też Bez znaczenia przy tym jest fakt, iż materiały te umieszczone są tymczasowo, gdyż ustawa o ochronie zabytków (...) nie czyni rozróżnienia między działaniem stałym a takim o charakterze tymczasowym.

"Przywołane niżej przepisy art. 110 Kodeksu wyborczego, w przypadku zabytków wpisanych do rejestru, stosuje się łącznie z przepisem art. 36 u.o.z.o.z. Stąd też w przypadku umieszczania materiałów wyborczych bez wymaganego pozwolenia należy podejmować działania celem usunięcia takich materiałów".

Art. 110. [Umieszczanie oraz usuwanie plakatów i haseł wyborczych]

§ 1. Na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu albo urządzenia.
§ 2. Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych w celu prowadzenia kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe. Przepis art. 109 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Plakaty i hasła wyborcze należy umieszczać w taki sposób, aby można je było usunąć bez powodowania szkód.
§ 4. (utracił moc).
§ 5. Policja lub straż gminna jest obowiązana usuwać na koszt komitetów wyborczych plakaty i hasła wyborcze, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
§ 6. Plakaty i hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione w celu prowadzenia agitacji wyborczej pełnomocnicy wyborczy obowiązani są usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.
§ 6a. Obowiązek, o którym mowa w § 6, nie dotyczy sytuacji, w której plakaty i hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione w celu prowadzenia agitacji wyborczej znajdują się na nieruchomościach, obiektach lub urządzeniach niebędących własnością Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków lub stowarzyszeń, komunalnych osób prawnych oraz spółek, w których większość akcji lub udziałów ma Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, oraz fundacji utworzonych przez organy władzy publicznej, a pozostawienie plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych po upływie terminu, o którym mowa w § 6, nastąpi za zgodą właściciela.
§ 7. Wójt postanawia o usunięciu plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych nieusuniętych przez obowiązanych do tego pełnomocników wyborczych w terminie, o którym mowa w § 6. Koszty usunięcia ponoszą obowiązani.

Marta DąbrowskaWojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach