O co chodzi w dobrowolnej służbie wojskowej? Pytania i odpowiedzi

23 kwietnia 2022 r. w życie weszła ustawa o Obronie Ojczyzny, która w miejsce 16 Wojewódzkich Sztabów Wojskowych, 86 Wojskowych Komend Uzupełnień, Centralnej Wojskowej Pracowni Psychologicznej uruchomiła Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji, które wraz z 15 ośrodkami zamiejscowymi, będzie bezpośrednio podporządkowane Ministrowi Obrony Narodowej, oraz 86 Wojskowych Centrów Rekrutacji. W związku z powyższym budowana jest nowoczesna struktura, która będzie odpowiedzialna za zreformowany system rekrutacji. Ma on doprowadzić do podstawowego celu, jakim jest zwiększenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej - do 250 tys. żołnierzy zawodowych i 50 tys. żołnierzy terytorialnej służby wojskowej. Wojskowe Centra Rekrutacji usprawnią proces przyjmowania chętnych kandydatów do służby.

W sobotę, 21 maja w 32 miejscowościach w całej Polsce, odbywały się pikniki wojskowe. Uruchomionych zostało również 70 punktów rekrutacyjnych pod hasłem "Wstąp do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej", gdzie można było składać wnioski do tego rodzaju służby. Jest także możliwość złożenia wniosku poprzez portal rekrutacyjny CWCR (wojsko-polskie.pl).

Jeden z punktów rekrutacyjnych pojawił się na Rynku w Pszczynie w dniach 21-22 maja i był dostępny podczas imprez trwających przez cały weekend w mieście (m.in. Daisy Days i Majówka Konna). W punkcie każdy mógł zaczerpnąć informacji o służbie wojskowej, a oprócz tego można było można obejrzeć wojskowego Land Rovera, umundurowanie czy broń.

- Weszła w życie Ustawa o Obronie Ojczyzny, która unormowała zasady naboru do zawodowej służby wojskowej. Wychodzimy naprzeciw obywatelowi, aby pokazać mu, że wojsko jest potrzebne i ważne. Obecnie kładziemy nacisk głównie na nabór do zawodowej służby poprzez dobrowolną zasadniczą służbę wojskową. Będziemy promować ją w przestrzeni publicznej podczas organizowanych wydarzeń oraz współpracować z mediami - mówi Ppłk Piotr Janosz z Wojskowego Centrum Rekrutacji w Tychach, które obejmuje swoim zasięgiem: powiat pszczyński, powiat mikołowski, miasto Tychy i powiat bieruńsko-lędziński.

- Dla kandydata, który chciałby zostać żołnierzem zawodowym, pierwszą ścieżką jest teraz dobrowolna zasadnicza służba wojskowa. Jest ona podzielona na 2 etapy. Pierwszym etapem jest szkolenie podstawowe, 28-dniowe. Będzie ono obejmowało musztrę, obsługę broni, zapoznanie z regulaminami, ćwiczenia taktyczne. Pod koniec szkolenia kandydat będzie miał możliwość rozmowy z rekrutantem z WCR-u i wybrania miejsca dalszej pracy na różnych stanowiskach w całym kraju. Następnie żołnierz po przysiędze wojskowej będzie służył przez dalsze 11-miesiecy w ramach służby dobrowolnej. Po zakończeniu tego etapu (lub wcześniej), jeśli żołnierz nadaje się do jednostki na dane stanowisko, spełnia wszystkie formalne wymagania i posiada predyspozycje do bycia żołnierzem, dowódca jednostki może powołać go do zawodowej służby. Inne ścieżki zostania żołnierzem to wstąpienie do Wojsk Obrony Terytorialnej lub wstąpienie do wojska jako żołnierz rezerwista, który odbył już wcześniej służbę. Dla studentów jest natomiast Legia Akademicka - wyjaśnia podpułkownik.

- Szkolenie podstawowe to pierwsze doświadczenie rzeczywistości koszarowej. Jeżeli rekruter stwierdzi, że wojsko nie jest dla niego, w każdym momencie tej 12-miesięcznej dobrowolnej zasadniczej służby będzie mógł zrezygnować - dodaje.

- Do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej mogą przystąpić osoby do 55 roku życia. Nie jest powiedziane, że tylko młodzi mężczyźni w wieku 18-25 lat są zapraszani do służby. Dany specjalista, który posiada umiejętności w danym fachu, na przykład jest psychologiem lub lekarzem czy też posiada prawo jazdy (różnych kategorii), jest cenny dla wojska również w wieku 40 czy 50 lat. Nacisk na sprawność fizyczną i ćwiczenia taktyczne w tym przypadku są mniejsze - mówi Piotr Janosz.

- Najważniejsza w służbie jest jej dobrowolność oraz wola i chęć obrony ojczyzny. Wpływ mają też walory emocjonalne, tradycje rodzinne, które popychają człowieka do podjęcia decyzji o byciu żołnierzem. Nie tylko więc kwestie finansowe powinny zachęcać do służby - podkreśla.

---

Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące dobrowolnej służby wojskowej.

Po co jest zmiana Wojskowych Komend Uzupełnień na Wojskowe Centra Rekrutacji?

To w najmniejszym stopniu zmiana nazw, pieczęci ale przede wszystkim diametralna zmiana myślenia. Budujemy nowoczesną strukturę, która będzie odpowiedzialna za zreformowany system rekrutacji. Wychodzimy naprzeciw zmianom współczesności. Dotychczasowe rozwiązania były właściwe w swoim czasie, dzisiaj potrzebujemy nowych bardziej ukierunkowanych na rekrutację do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Dla kogo jest dobrowolna zasadnicza służba wojskowa? 2 etapy służby

Będzie stanowiła swego rodzaju wstęp do ubiegania się o powołanie na przykład w szeregi zawodowców. Ma trwać do 12 miesięcy i składać się z dwóch etapów.

Kandydat przejdzie przez 2 etapy służby - 28-dniowe szkolenie podstawowe w jednostce wojskowej lub centrum szkolenia, zakończone przysięgą oraz 11-miesięczne szkolenie specjalistyczne w jednostce wojskowej (w tym czasie będzie miał wybór - nie musi być skoszarowany);

Będzie mu przysługiwało wynagrodzenie w okresie szkolenia jak pensja żołnierza zawodowego - 4560 zł netto (na rękę), ale także:

• prawo do urlopu wypoczynkowego,
• możliwość wstąpienia do rezerwy aktywnej lub Wojsk Obrony Terytorialnej (po ukończeniu 28-dniowego szkolenia),
• prawo ubiegania się o powołanie do zawodowej służby wojskowej i pierwszeństwo w naborze (po 11-miesięcznym szkoleniu specjalistycznym,
• pierwszeństwo w zatrudnieniu w administracji publicznej (po spełnieniu wymagań określonych dla danego stanowiska;
• na czas służby będzie miał zapewnione zakwaterowanie, wyżywienie, mundur, ekwipunek oraz ubezpieczenie;
• będzie mógł wliczyć czas szkolenia do okresu odbywania służby wojskowej lub do okresu zatrudnienia;
• będzie mógł przerwać służbę w dowolnym momencie.

Aktywna i pasywna rezerwa - co to jest?

W ramach pasywnej rezerwy znajdą się osoby zakwalifikowane do rezerwy bez złożonej przysięgi (np. po kwalifikacji wojskowej) oraz ci, którzy złożyli przysięgę, ale ostatecznie nie są zainteresowani służbą w wojsku. Jako rezerwiści pasywni będą pełnić służbę w ramach ćwiczeń wojskowych, a w razie konieczności będą też brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków oraz w akcjach poszukiwawczych.

Natomiast w aktywną rezerwę będą pełnić osoby po przeszkoleniu wojskowym i przysiędze wojskowej, które wyraziły chęć takiej służby. Żołnierz aktywnej rezerwy będzie musiał stawić się w koszarach raz na kwartał na co najmniej dwa dni w czasie wolnym od pracy oraz jednorazowo na 14 dni co najmniej raz na trzy lata.

Jaki jest cel ustawy?

Głównymi celami ustawy, która spaja regulacje znajdujące się w kilkunastu różnych ustawach należy przede wszystkim należy:

• wprowadzenie rozwiązań mających znaczący wpływ na zwiększenie liczebności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
• zmiany w ochotniczych formach służby wojskowej (likwidacja służby przygotowawczej, służby kandydackiej, okresowej służby wojskowej, czy Narodowych Sił Rezerwowych) i wprowadzenie na przykład aktywnej rezerwy i dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej,
• uelastycznienie zasad awansów w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
• uporządkowanie przepisów regulujących zasady pełnienia służby wojskowej,
• utrzymanie doświadczonej kadry zawodowej w Siłach Zbrojnych poprzez wprowadzenie dodatku motywacyjnego.

Korzyści z wprowadzonych zmian?

Spośród wielu korzyści jakie niesie zmiana ustawy, do najważniejszych z nich zaliczyć możemy:

• zwiększenie liczby żołnierzy,
• wprowadzenie przejrzystych form służby wojskowej,
• dodatkowe źródło finansowania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
• posiadanie lepiej wyszkolonej kadry zawodowej oraz tej pozostającej w rezerwie;
• prostsze zasady rekrutacji do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
• zwiększenie zasobu żołnierzy rezerwy,
• zwiększenie nadzoru nad kwalifikacją wojskową,
• pozyskiwanie żołnierzy o rzadkich specjalizacjach.

Dla kogo nowy stopień wojskowy - starszy szeregowy specjalista?

To nowy stopień w korpusie szeregowych zawodowych - obok szeregowego i starszego szeregowego. Ministerstwo Obrony Narodowej chce w ten sposób odróżnić stanowiska tych żołnierzy, którzy pełnią potrzebne, ale proste funkcje w wojsku, od tych, którzy są wyszkolonymi specjalistami. Nowy stopień ma dać perspektywy awansu zawodowego szeregowym, których do tej pory brakowało. Ponadto rozwiązanie to ma zachęcić żołnierzy najmłodszego w wojsku korpusu do zdobywania wyższych kwalifikacji i rozwoju.

Jak będzie wyglądała kwalifikacja wojskowa?

Najważniejsze zmiany to:

• Ministerstwo Obrony Narodowej przejmuje nadzór nad prowadzeniem kwalifikacji wojskowej od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji,
• brak konieczności poddania się badaniom lekarskim w przypadku ubiegania się o przyjęcie do służby czynnej w ciągu trzech lat od wydania orzeczenia o zdolności do jej pełnienia,
• możliwość orzekania przez komisje w składzie jednoosobowym,
• po przeprowadzeniu kwalifikacji każda osoba otrzyma stopień szeregowego i tym samym będzie miała uregulowany stosunek do służby wojskowej,
• po przejściu kwalifikacji osoby, które będą chciały zakończyć swój kontakt z wojskiem, zostaną przeniesione do tzw. rezerwy pasywnej.

Czy zmiany będą dotyczyły organizacji proobronnych?

Członkowie organizacji proobronnych, którzy podpiszą umowę z Ministerstwem Obrony Narodowej, będą mogli przejść 28-dniowe szkolenie i przejść po tym szkoleniu do aktywnej rezerwy. Jednocześnie Ministerstwo Obrony Narodowej w rozporządzeniu odnoszącym się do niniejszych organizacji wskazuje wiele możliwości wsparcia, między innymi instruktorskiego, sprzętowego oraz finansowego.

Jakie korzyści dla studentów uczelni wojskowych przewiduje ustawa?

Przede wszystkim studenci studiów wojskowych będą mieli takie uposażenia, jak żołnierze zawodowi. Ponadto po zakończeniu kształcenia i wyznaczeniu na stanowisko służbowe żołnierze ci nabędą pozostałe uprawnienia przewidziane dla żołnierzy zawodowych.

Dodatkowe korzyści dla żołnierzy zawodowych po 25 i 28 latach służby

Żołnierze zawodowi z 25 letnim stażem służby otrzymają co miesiąc 1500 zł, a ci ze stażem powyżej 28 lat i 6 miesięcy - 2500 zł. Świadczenie motywacyjne ma zachęcić żołnierzy zawodowych do pozostania w służbie i dalszego wykorzystywania swojej wiedzy i umiejętności dla dobra Sił Zbrojnych.

Aby starać się o przyjęcie do służby kandydat musi do wniosku dołączyć:

• kopię dokumentu tożsamości;
• kopię dokumentu potwierdzającego posiadane wykształcenie;
• kopie innych dokumentów, w szczególności: certyfikaty językowe, świadectwa ukończenia szkół, kursów lub uzyskania specjalizacji zawodowych, zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu, a także posiadane uprawnienia do kierowania pojazdami.

Wzór wniosku można pobrać bezpośrednio ze strony internetowej: Strona główna - CWCR (wojsko-polskie.pl).

Wniosek można składać w punktach rekrutacyjnych oraz poprzez portal rekrutacyjny CWCR (wojsko-polskie.pl).