Sami nie wiemy, co posiadamy

Nie wszyscy w Pszczynie wiedzą, że tuż za miastem, bo przy ul. Doświadczalnej, od prawie już 60 lat działa placówka naukowo-badawcza, którą znają środowiska naukowe w całej Polsce, a także na świecie. Najlepiej odwiedzić ją wiosną, gdy wokół kilku budynków instytutu i szklarni rozsiewają zapachy kwitnące krzewy i drzewa, brzęczą pszczoły nad ulami, panuje cisza i spokój, jak przystoi na prawdziwą oazę nauki. Za zamkniętymi drzwiami pracownie, gdzie badacze pochylają się nad swoimi warsztatami pracy, obliczeniami, statystykami i wykresami.

Trochę historii:
Placówka ta przechodziła różne koleje losu. Początki były skromne, ale sięgają roku 1945, kiedy to w dawnym budynku przedwojennej, jednorocznej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Starej Wsi powstała Stacja Doświadczalno-Badawcza Środków Ochrony Roślin, podlegająca Zakładom Chemicznym w Jaworznie (badała produkowane w tych zakładach środki ochrony roślin) oraz Laboratorium Badania Biologii Zwalczania Stonki Ziemniaczanej, podległe najpierw Izbie Rzemieślniczej, a następnie Instytutowi Ochrony Roślin (do oddziału tegoż instytutu w Sośnicowicach zostało później przeniesione).

W 1952 roku stacja została przekazana powstałemu właśnie w Warszawie Instytutowi Barwników i Półproduktów, który w cztery lata później łączy się z Instytutem Chemii Stosowanej tworząc Instytut Przemysłu Organicznego. Nasza stacja w Pszczynie staje się więc częścią nowopowstałego ośrodka naukowego, jako oddział IPO w Pszczynie.
W początkach działalności praca badawcza prowadzona była w dwóch pracowniach: Pracowni Skuteczności Insektycydów i Pracowni Oceny Fungicydów. Dołączono w krótkim czasie Pracownię Fizyko-Chemiczną, aby uzyskać możliwość oznaczania składu chemicznego i własności fizycznych badanych prób. Kolejno powstaje Pracownia Chwastobójcza i Regulatorów Wzrostu Roślin.

W 1963 roku są już dwa zakłady badawcze: Zakład Oceny Skuteczności Biologicznej Pestycydów pod kierownictwem dr Kazimierza Góreckiego z trzema pracowniami oraz Zakład Działania Ubocznego Pestycydów z trzema pracowniami, którym kierował prof. Roman Knapek.

Te przeobrażenia wiązały się z koniecznością rozbudowy ośrodka (lata 1960-64), powstał nowy pawilon laboratoryjny o kubaturze ok. 4000 m3 z nowoczesnymi laboratoriami wyposażonymi w najnowszą aparaturę badawczą, hala wegetacyjna oraz nowe drogi dojazdowe.

W roku 1966 powstaje przy oddziale IPO Zakład Doświadczalny Środków Ochrony Roślin pod nazwą „Chemipest”(na własnym rozrachunku) pod kierownictwem dr Pawła Gojniczka. Po 8 latach działalności „Chemipest” rozwiązano, tworząc na jego miejsce trzeci zakład badawczy (z czterema pracowniami) pod nazwą Zakład Doświadczalnictwa Terenowego i Ekonomiki Stosowania Pestycydów, którego kierownikiem został docent Józef Hurny.
W latach 70. ubiegłego stulecia oddział się rozbudowuje, powstaje nowy pawilon toksykologii oraz apitoksykologii, powstają również nowe pracownie.

Przez cały czas istnienia najpierw Stacji Doświadczalnej, a później oddziału IPO prowadzone były badania polowe w gospodarstwie rolnym o powierzchni ok. 30 ha, a w latach 80. - 40 ha. Oddział współpracował także ściśle ze wszystkimi znaczącymi producentami chemicznych środków ochrony roślin, jak również z placówkami naukowymi w Polsce. Najdłużej datowała się współpraca ze Śląską Akademią Medyczną, także Uniwersytetem i Politechniką Śląską, Instytutem Ochrony Roślin w Poznaniu i jego oddziałem w Sośnicowicach. Współpraca dotyczyła także większości uczelni i instytutów rolniczych oraz instytutów resortu zdrowia.

W ciągu kilku dziesiątków lat powstawały nowe pracownie, zanikały inne bądź łączyły się, powstawały zakłady badawcze – zmieniały się skomplikowane dla laika nazwy poszczególnych pracowni i zakładów.

Więcej czytaj w Głosie Pszczyńskim