Nie ma jak to czeski film

"Sąsiedzi - Nowe Kino Czeskie i Słowackie" pod takim tytułem rozpoczyna się jutro (piątek) w kinie Świt przegląd filmów naszych południowych sąsiadów.
Karnety w cenie 35zł (ulgowe) i 45zł można jeszcze nabyć do piątku w sekretariacie Miejskiego Domu Kultury, a sobotę i niedzielę w kasie kina. Bilety na wybrane filmy z przeglądu kosztują 13zł.

mot

7 maj (piątek)
godz. 20.00 OTIK (Wielka Brytania/Japonia/Czechy)

8 maj (sobota)
godz. 20.00 ROK DIABŁA (Czechy)
godz. 21.45 SAMOTNI (Czechy)

9 maj (niedziela)
godz. 20.00 Loteria filmowa
godz. 20.15 SPISKOWCY ROZKOSZY (Wielka Brytania /Szwajcaria /Czechosłowacja)

10 maj (poniedziałek)
godz. 20.00 OGRÓD (Słowacja/Czechy/Francja)

11 maj (wtorek)
godz. 20.00 ORBIS PICTUS (Słowacja)

12 maj (środa)
godz. 20.00 PEJZAŻ (Słowacja/Czechy)

13 maj (czwartek)
godz. 20.00 WSZYSTKO CO LUBIĘ (Słowacja)

ORBIS PICTUS
Słowacja 1997, dolby digital, 100 min.

Reżyseria: Martin Šulik. Scenariusz: Martin Šulík, Marek Leščák, Ondrej Šulaj. Zdjęcia: Martin Štrba. Muzyka: Vladímir Godár. Wykonawcy: Dorota Nvotnova, Bozidara Turzonovova, Marian Labuda.
Dystrybucja: Gutek Film
Nagrody: MFF Mannheim – Heidelberg 1997 – Specjalna Nagroda Jury.

Bohaterką filmu jest 16-letnia Teresa, która pewnego dnia postanawia wyjechać z rodzinnego miasteczka do stolicy, by tam odnaleźć swoją matkę. Podczas podróży dziewczyna spotyka wielu ludzi. Z rozmów z nimi wyłania się obraz świata, którego dotychczas nie znała.

Ta współczesna bajka Martina Šulika posługuje się surrealizmem rodem z „Alicji w krainie czarów”, by opowiedzieć o współczesnej Słowacji. Po raz kolejny reżyser sięga po ekscentrycznych bohaterów i absurdalny ale jednocześnie ciepły humor. Šulikowi udaje się zatrzeć w tym filmie granice między rzeczywistością a iluzją, pokazać jak tragikomiczne jest ludzkie życie.

OGRÓD (ZAHRADA)
Słowacja/Czechy/Francja 1995, dolby digital, 100 min.

Reżyseria: Martin Šulik. Scenariusz: Martin Šulík, Marek Leščák, Ondrej Šulaj. Zdjęcia: Martin Štrba. Muzyka: Vladímir Godár. Wykonawcy: Roman Luknar, Marian Labuda, Zuzana Sulejova.
Dystrybucja: Gutek Film
Nagrody: MFF Turyn 1995 – Nagroda Specjalna Jury; MFF Karlowe Vary 1995 – Specjalna Nagroda Jury Nagroda FIPRESCI oraz Nagroda Jury Ekumenicznego; MFF Mannheim – Heidelberg 1995 – Nagroda Publiczności; FF Cottbus 1995 – Grand Prize; “Czeskie Lwy” 1996– Nagroda Krytyków, nagrody za najlepszą scenografię, reżyserię, drugoplanową rolę męską (Marián Labuda), scenariusz oraz najlepszy film

Jakub, mieszkający w mieście nauczyciel, pewnego lata zostaje wysłany przez ojca do rodzinnej posiadłości na prowincji. Tam znajduje, ukryty w łóżku, dziennik dziadka napisany – tak jak pamiętniki Leonarda da Vinci – wspak. Z tych zapisków Jakub dowie się, jakie są trzy najważniejsze dla każdego szanującego się Słowaka rzeczy.
Poznając rodzinną siedzibę i jej okolice, Jakub spotka wiele przedziwnych postaci. Wszystkie noszą imiona filozofów lub świętych i tak też się zachowują. Spośród niech największy wpływ na życie bohatera będzie miała 16-letnia Helena, „cudowna dziewica”, która nauczy go doceniania ludowej mądrości i pokaże prawdziwe radości życia. Jakub nie będzie już chciał wracać do miasta.
Kto mógłby się oprzeć pragnieniu, by uwolnić się od wszystkiego co nas więzi i powrócić do przepięknego ogrodu Eden, w którym życie jest prostsze i pełniejsze, gdzie wszystko jest takie, jakie być powinno? "Ogród" to kusząca wizja biblijnej czystości zmieszana z mocnym alkoholem i wybrykami rodem z Monty Pythona.

PEJZAŻ (KRAJINKA)
Słowacja/Czechy 2000, dolby digital, 111 min.

Reżyseria: Martin Šulik. Scenariusz: Martin Šulík, Dusan Dusek. Zdjęcia: Martin Štrba. Muzyka: Vladímir Godár. Wykonawcy: Juraj Paulen, Anton Vaculik, Vilma Cibulkowa.
Dystrybucja: Gutek Film
Nagrody: MFF Zlín 2001- nagroda Karela Zemana ; MFF Flanders 2001– nagroda Georges’a Delerue za najlepszą muzykę; FF Pilzno 2001– nagroda Don Quixote’a
Lubuskie Lato Filmowe - Łagów 2001- „Złote Grono”.

Pejzaż nie określa dokładnie gdzie rozgrywa się jego akcja, unikając przez to kwestii narodowościowych, lecz z pewnością wszystko dzieje się gdzieś w Europie Wschodniej, a głęboko ludzka optyka tego filmu jest uniwersalna. Seria krótkich epizodów o ludziach ze wsi i z małego miasteczka przeplatana jest czarno-białymi fragmentami - stylizowanymi na kroniki filmowe czy nagrania rodzinne – które umiejscawiają całość w określonym miejscu w czasie i historii.
Widzimy lekarza wdmuchującego dym z cygara w gardło chłopca, który zadławił się borówką; wdowę po zegarmistrzu, która obiecuje żołnierzowi, że da mu kieszonkowy zegarek, jeżeli przez godzinę będzie się z nią kochał; furgonetkę jeżdżącą opuszczonymi ulicami miasta z głośnikiem nadającym dokładne i szczegółowe instrukcje ewakuacji Żydów.
Późniejszy, czarno-biały fragment pokazuje komunistyczną propagandę skierowaną przeciwko Watykanowi. Przez te fragmenty przechodzi oś czasu, wyznaczająca połowę XX wieku. Podróżując tam i z powrotem po makrokosmosie historii Europy i mikrokosmosie życia zwykłych ludzi, Šulik kreśli portret miejsca widzianego z ludzkiej perspektywy.


OTIK (OTESANEK)
Wielka Brytania/Japonia/Czechy 2000, dolby digital, 127 min.

Scenariusz i reżyseria: Jan Svankmajer. Zdjęcia: Juraj Galvanek. Wykonawcy: Veronika Zilkowa, Jan Hartl, Jaroslava Kretschmerova.
Dystrybucja: SPInka
Nagrody: “Czeskie Lwy” 2002 za najlepszą reżyserię artystyczną i za najlepszy film.

Los nie jest łaskawy dla państwa Horak. Na próżno marzą o potomku. Pewnego dnia podczas pracy w ogrodzie pan Horak trafia na pniak drzewa kształtem przypominający dziecko. Pani Horak obdarza dziecko ogromnym uczuciem. Siła jej miłości sprawia, iż kawałek drewna …ożywa. Jednak szczęście państwa Horaków nie trwa długo. Okazuje się, że Otik cieszy się apetytem, którego nic nie jest w stanie ugasić. Już wkrótce Horakowie nie będą w stanie go wyżywić. Otik jednak poradzi sobie sam. Jego pierwszą ofiarą padnie kot. To jednak nie wystarczy, aby ugasić głód. Czy zaspokoją go …ludzie?

Połączenie techniki fabularnej i animacji robi, jak zawsze u Svankmajera, piorunujące wrażenie. Wszystko sprawia, że wydaje się, jakby to właśnie świat fantazji był tym realnym, zaś realny – ukrywał się jego cieniu!.

Philip French, The Observer

Jak wiemy, ludowe legendy to interpretacje starych mitów. Jaki mit kryje się za legendą o Otesanku?
Bezdzietna para buntuje się przeciwko losowi i stwarza dziecko, z natury. Dosłownie dokopują się tajemnicy stworzenia. Za to sprzeniewierzenie się naturalnemu porządkowi, ponoszą dotkliwą karę. Zresztą nie tylko oni, lecz także wszyscy wokół. Mamy tu zatem do czynienia z jednym z podstawowych mitów naszej cywilizacji: mitu Adama i Ewy, mitu analogicznego do Fausta. Wydaje mi się, iż obecnie, gdy uzyskano ludzki genom, takie mity coraz bardziej zyskują na aktualności.
Jan Švankmajer

SPISKOWCY ROZKOSZY (SPIKLENCI SLASTI)
Wielka Brytania/Szwajcaria/Czechy 1996, dolby digital, 85 min.

Scenariusz i reżyseria: Jan Švankmajer. Zdjęcia: Miroslav Špala. Wykonawcy: Petr Meissel, Gabriela Wilhelmova, Anna Wetlinska.
Dystrybucja: SPInka

Czarna komedia o ludziach, którzy wyznają w życiu jedną zasadę – zasadę rozkoszy!
"Niedziela" – to jedyne słowo anonimowego listu, który listonoszka Malkova wręcza nieśmiałemu młodzieńcowi imieniem Peony... Od tej chwili spiskowcy rozkoszy pracują ile sił, żeby stworzyć odpowiednie warunki do urzeczywistnienia swoich fantazji: Peony wykonuje dla siebie skrzydła nietoperza i lepi figurkę będącą podobizną jego gospodyni, Lubalovej, ta zaś szyje szmacianą kukłę przedstawiającą Peonego. Niestrudzona listonoszka gniecie dziesiątki kulek z chleba. Nadchodzi niedziela i spiskowcy rozkoszy dają ujście swoim fantazjom.

Świat można podzielić na dwa nierówne obozy: tych co, o Janie Švankmajerze nie słyszeli nigdy oraz tych, którzy trafili na jego sztukę. Ci ostatni sa w pełni świadomi faktu, że mieli szczęście obcować z geniuszem.

Anthony Lane, The New Yorker

Seksualne fetysze. Najprawdopodobniej nie chcieliście o nich wiedzieć. A już na pewno w najśmielszych snach nie marzyliście o takich pytaniach, jakie na ich temat padają w “Spiskowcach rozkoszy” – przedziwnej komedii, mieszance surrealizmu, groteski i psychoseksualnych fantazji.
David Rooney, Variety

ROK DIABŁA (ROK DIABLA)
Czechy 2002, dolby digital surround EX, 88 min.

Scenariusz i reżyseria: Petr Zelenka. Zdjęcia: Miro Gabor. Muzyka: Jaromir Nohavica & Czechomor.
Wykonawcy: Jaromir Nohavica, Cechomor, Karel Plihal, Jaz Coleman, Jan Prent.
Dystrybucja: Traffic Films

Petr Zelenka wpadł na pomysł zrealizowania filmu z udziałem Jarka Nohavicy i Cechomora, kiedy razem wyruszyli w krótką trasę koncertową w lecie 2000 roku. Od tego momentu do rozpoczęcia realizacji minęły prawie dwa lata. W tym czasie najważniejszym zadaniem okazało się połączenie kluczowych elementów filmu: tekstów piosenek Nohavicy, muzycznej energii Czechomora i absurdalnie komicznych pomysłów Zelenki.
W „Roku diabła” gwiazda czeskiej muzyki folkowej, zespół muzyków grających na pogrzebach i holenderski filmowiec doświadczają wewnętrznego olśnienia podczas niezwykłej trasy koncertowej. Reżyser łączy w filmie fakty i elementy fikcyjne w wypełnioną muzyką, magiczną przygodę, w której duchy i aniołowie stróżowie pomagają ludziom odnaleźć ich własną drogę życiową.

Kiedy folkowy muzyk podchodzi do grającego na pogrzebach zespołu i proponuje im wspólny występ, jest przekonany, że współpraca ta pomoże mu jedynie wyleczyć się z alkoholizmu. Członkowie zespołu mają natomiast nadzieję, że gwiazdor umożliwi im zdobycie sławy. Reżyserowi wydaje się, że znalazł dobry temat na film. W pewnym sensie wszyscy mają rację, ale skorzystają na tej przygodzie dużo bardziej, niż myślą...

WSZYSTKO CO LUBIĘ (VŠETKO, CO MAM RAD)
Słowacja 1992, dolby digital, 90 min.

Reżyseria: Martin Šulik. Scenariusz: Martin Šulik, Ondrej Šulaj. Zdjęcia: Martin Štrba.
Muzyka: Vladimir Godár. Wykonawcy: Juraj Nvota, Gina Bellman, Zdena Studenková, Jirí Menzel.
Nagrody: Nominacja do Oscara 1993 w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny; „Złote Grono” na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie’93; Nagroda Główna na Festiwalu Młodego Kina Wschodnioeuropejskiego w Cottbus’93; Prix Europa – Nagroda Rady Europy – Porto’93; Nagroda Specjalna Jury na MFF w Strasbourgu’94; MFF w Porto 1993 – Prix Europa – Nagroda Rady Europy.

Akcja filmu Martina Šulika rozgrywa się w Pradze i opowiada zabawną historię 38-letniego Tomasa. Jest on rozdarty emocjonalnie pomiędzy potrzebą zmiany, wydostania się z letargu a wszystkimi tymi rzeczami, które, mimo wszystko, lubił w swoim dotychczasowym życiu. Tomas jest bezrobotny, kłóci się z byłą żoną, ma mnóstwo problemów ze swym nastoletnim synem, jego rodzice starzeją się i oczekują od niego pomocy. Przyjmuje więc propozycję młodej Angielki, by od tego uciec i poznać "prawdziwe życie".

SAMOTNI (SAMOTÁŘI)
Czechy 2000, dolby digital, 100 min.

Reżyseria: David Ondricek. Scenariusz: Petr Zelenka. Zdjęcia: Richard Reřicha. Muzyka: Jan P. Muchov. Wykonawcy: Labina Mitevska, Sasa Rasilow, Ivan Trojan, Jiři Macháček.
Dystrybucja: Tantra
Nagrody: Warszawski MFF 2000: Nagroda Publiczności; MFF Saloniki: Nagroda Publiczności; MFF Mannheim-Heidelberg 2000: Specjalne Wyróżnienie Międzynarodowego Jury, Nagroda dziennikarzy, Nagroda Jury Ekumenicznego; „Czeskie Lwy” dla Jiřiego Macháčka za rolę drugoplanową.

W czasach, gdy większość z nas była „samotnikami”, próbowaliśmy przyjrzeć się związkom i sposobom wspólnego życia innym niż małżeństwo. Chciałem pokazać samotność nie tylko jako przeszkodę, ale również jako stan umysłu, który pozwala człowiekowi myśleć o życiu – wspomina scenarzysta Petr Zelenka.

W naszej opowieści znajdujemy siedmiu bohaterów z Pragi – wszyscy są wieku mniej więcej dwudziestu lat. Każdy z nich odzwierciedla część chaosu naszego własnego życia oraz zamieszanie w naszych głowach. Prawie wszyscy usiłują nawiązać i podtrzymać „poważne” związki, które z kolei powodują serię konfliktów i prowadzą do rozczarowań, a w końcu z powrotem do samotności.

Od psychologicznego wglądu w ludzkie relacje, opowieść przechodzi w komedię, pełną drobnych, tragikomicznych sytuacji, którymi wypełnione jest życie.