Rozrywka
- 15 października 2004
- wyświetleń: 14287
O awansie społecznym mieszkańców wsi pszczyńskiej
Rozmowa z Danutą Kocurek - nauczycielem religii i edukacji regionalnej w Szkole Podstawowej nr 2 w Woli. Pani Danuta Kocurek jest także nauczycielem historii i edukacji filozoficznej w Gimnazjum nr 2 w Woli oraz prowadzi ćwiczenia z historii wychowania i myśli pedagogicznej ze studentami dziennymi i zaocznymi Uniwersytetu Śląskiego – filii w Cieszynie, oddziału zamiejscowego w Jastrzębiu na kierunku pedagogiki. 28 maja 2004r. Uniwersytet Opolski nadał pani Danucie Kocurek tytuł doktora nauk humanistycznych.
18 marca obroniła Pani pracę doktorską na wydziale historyczno-pedagogicznym Uniwersytetu Opolskiego. Praca napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Wiesławy Korzeniowskiej nosi tytuł „Drogi awansu społecznego mieszkańców wsi pszczyńskiej w okresie pouwłaszczeniowym (do 1918 r.)”
Praca obejmuje XIX w. aż do 1918 r. Temat wiązał się z koniecznością przedstawienia go w szerszym kontekście przemian społecznych, gospodarczych i politycznych zachodzących w tym czasie na terenie rejencji opolskiej jako prowincji pruskiej.
Dlaczego zainteresował Panią właśnie taki temat?
Analizując dane biograficzne wielu osób znanych z działalności społecznej, kulturalnej i narodowej zauważyłam, że w większości były to osoby legitymujące się chłopskim rodowodem. Stąd pytanie jak przebiegał ich awans społeczny pomimo bardzo trudnych warunków egzystencjalnych warstwy chłopskiej XIX w. Kwerenda archiwalna dotycząca duchownych, nauczycieli, lekarzy, ludzi innych zawodów, działaczy kulturowych i narodowych wskazuje, iż z grona mieszkańców wsi pszczyńskiej w badanym okresie pochodziło 86 kapłanów, 57 nauczycieli, 6 lekarzy, 2 prawników i przedstawiciele innych profesji. Dane te ukazują jakość potencjału intelektualnego rodzin chłopskich XIX i początku XX w.
Jak to się stało, iż pomimo trudnych warunków egzystencjalnych udało się tym mieszkańcom wsi pszczyńskiej osiągnąć tak wysoki status zawodowy?
Droga awansu wiodła m. in. poprzez seminaria duchowne we Wrocławiu, w Widnawie, w Rzymie, zgromadzenia zakonne, konwikty, preparandy i seminaria nauczycielskie aż po słynne uniwersytety we Wrocławiu, Krakowie, Berlinie i Lipsku. Ważną rolę w tym procesie odegrało liczne grono fundatorów i fundacje.
Jak wyglądało przygotowywanie materiałów do pracy?
Praca oparta jest na zróżnicowanej bazie źródłowej; zasadniczy jej trzon stanowią zespoły archiwalne Archiwum Wojewódzkiego w Katowicach i oddziału Pszczyna, Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, archiwa zakonne, dokumentacja Muzeum Prasy Śląskiej, kroniki szkolne, kroniki parafialne, sprawozdania szkolne, szczególnie „Hochbergianum”, materiały memuarystyczne i źródła wywołane tj. wywiady z potomkami osób, które wybiły się ponad przeciętność. Wiele informacji dostarczyła kwerenda prasowa. Objęto nią podstawowe tytuły prasy niemieckiej głównie Amst-Blatty i Plesser Kreis-Blatty oraz prasy polskiej ukazującej się w latach 1848-1918.
Jak określiłaby Pani swoją pracę?
Jest to praca o charakterze monograficznym. Składa się z 4 rozdziałów oraz małego leksykonu biograficznego wsi pszczyńskiej zawierającego 144 biogramy osób, które dzięki pracowitości i wytrwałości awansowały w społeczeństwie.
W opinii powszechnej wieś polska badanego przez Panią okresu nie kojarzy się z wysokim potencjałem intelektualnym.
W dysertacji chciałam zburzyć ów tendencyjny osąd, iż wieś pszczyńska XIX w. to wieś bierna, zacofana, apatyczna. Była to wieś, gdzie prężnie działały organizacje religijne, kulturalne, społeczne. Na tę wieś docierała prasa, książki, działały biblioteki, szkolne, prywatne i kościelne. Ważną rolę w tym czasie odgrywał rozwój ruchu pielgrzymkowego, organizowano wycieczki do Krakowa, ośrodka rozbudzającego uczucia patriotyczne. Działała amatorska scena teatralna. Po reformach uwłaszczeniowych, wieś pszczyńska rozwijała się pod względem gospodarczym, wprowadzano nowe uprawy roli, mechanizację, zaczęto stosować nawozy sztuczne, osuszano stawy.
W jaki sposób wykorzysta Pani wnioski z pracy w Pani pracy zawodowej?
Informacje te można wykorzystać na zajęciach historii w gimnazjum, traktujących na temat uwłaszczenia, rozwoju gospodarczego na Górnym Śląsku, sytuacji w szkolnictwie w XIX w. związanej z Kulturkampfem, polityką germanizacji i strajkami uczniów, a także na uczelni w ramach historii wychowania odwołując się do reform oświatowych przeprowadzanych w państwie niemieckim w XIX w., zwłaszcza do reformy szkolnej 1872 r. W Szkole Podstawowej nr 2 prowadzę Koło Regionalne, gdzie przedstawiam informacje dotyczące historii Ziemi Pszczyńskiej i regionu Miedźna. Ukazuję zwłaszcza postaci pochodzące z gminy Miedźna, m. in. ks. bp. Walentego Wojciecha, ks. Jana Kapicy, Ludwika i Teofila Golusów, Tomasza Klenczara (inżyniera mierniczego z Woli) oraz sylwetki wpisane w historię Ziemi Pszczyńskiej.
Jakie są Pani dalsze plany zawodowe?
Chciałabym przygotować pracą habilitacyjną. Wstępnie ustaliłam temat z prof. Korzeniowską, podczas wakacji planuje spędzić sporo czasu w archiwach.
Oprócz tego, iż fascynuje Panią praca naukowa, ma Pani swoje hobby, jak na przykład wycieczki rowerowe z uczniami.
Moje hobby to regionalizm w szerokim zakresie. Chciałabym zwłaszcza pokazać uczniom, których rodzice pochodzą z różnych stron Polski piękno Ziemi Pszczyńskiej: piękno drewnianej architektury sakralnej, języka, zwyczajów i obrzędów, środowiska przyrodniczego, m. in. rezerwatu żubrów i Zapadzi.
Rozmawiała: Wioletta Skaźnik
18 marca obroniła Pani pracę doktorską na wydziale historyczno-pedagogicznym Uniwersytetu Opolskiego. Praca napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Wiesławy Korzeniowskiej nosi tytuł „Drogi awansu społecznego mieszkańców wsi pszczyńskiej w okresie pouwłaszczeniowym (do 1918 r.)”
Praca obejmuje XIX w. aż do 1918 r. Temat wiązał się z koniecznością przedstawienia go w szerszym kontekście przemian społecznych, gospodarczych i politycznych zachodzących w tym czasie na terenie rejencji opolskiej jako prowincji pruskiej.
Dlaczego zainteresował Panią właśnie taki temat?
Analizując dane biograficzne wielu osób znanych z działalności społecznej, kulturalnej i narodowej zauważyłam, że w większości były to osoby legitymujące się chłopskim rodowodem. Stąd pytanie jak przebiegał ich awans społeczny pomimo bardzo trudnych warunków egzystencjalnych warstwy chłopskiej XIX w. Kwerenda archiwalna dotycząca duchownych, nauczycieli, lekarzy, ludzi innych zawodów, działaczy kulturowych i narodowych wskazuje, iż z grona mieszkańców wsi pszczyńskiej w badanym okresie pochodziło 86 kapłanów, 57 nauczycieli, 6 lekarzy, 2 prawników i przedstawiciele innych profesji. Dane te ukazują jakość potencjału intelektualnego rodzin chłopskich XIX i początku XX w.
Jak to się stało, iż pomimo trudnych warunków egzystencjalnych udało się tym mieszkańcom wsi pszczyńskiej osiągnąć tak wysoki status zawodowy?
Droga awansu wiodła m. in. poprzez seminaria duchowne we Wrocławiu, w Widnawie, w Rzymie, zgromadzenia zakonne, konwikty, preparandy i seminaria nauczycielskie aż po słynne uniwersytety we Wrocławiu, Krakowie, Berlinie i Lipsku. Ważną rolę w tym procesie odegrało liczne grono fundatorów i fundacje.
Jak wyglądało przygotowywanie materiałów do pracy?
Praca oparta jest na zróżnicowanej bazie źródłowej; zasadniczy jej trzon stanowią zespoły archiwalne Archiwum Wojewódzkiego w Katowicach i oddziału Pszczyna, Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, archiwa zakonne, dokumentacja Muzeum Prasy Śląskiej, kroniki szkolne, kroniki parafialne, sprawozdania szkolne, szczególnie „Hochbergianum”, materiały memuarystyczne i źródła wywołane tj. wywiady z potomkami osób, które wybiły się ponad przeciętność. Wiele informacji dostarczyła kwerenda prasowa. Objęto nią podstawowe tytuły prasy niemieckiej głównie Amst-Blatty i Plesser Kreis-Blatty oraz prasy polskiej ukazującej się w latach 1848-1918.
Jak określiłaby Pani swoją pracę?
Jest to praca o charakterze monograficznym. Składa się z 4 rozdziałów oraz małego leksykonu biograficznego wsi pszczyńskiej zawierającego 144 biogramy osób, które dzięki pracowitości i wytrwałości awansowały w społeczeństwie.
W opinii powszechnej wieś polska badanego przez Panią okresu nie kojarzy się z wysokim potencjałem intelektualnym.
W dysertacji chciałam zburzyć ów tendencyjny osąd, iż wieś pszczyńska XIX w. to wieś bierna, zacofana, apatyczna. Była to wieś, gdzie prężnie działały organizacje religijne, kulturalne, społeczne. Na tę wieś docierała prasa, książki, działały biblioteki, szkolne, prywatne i kościelne. Ważną rolę w tym czasie odgrywał rozwój ruchu pielgrzymkowego, organizowano wycieczki do Krakowa, ośrodka rozbudzającego uczucia patriotyczne. Działała amatorska scena teatralna. Po reformach uwłaszczeniowych, wieś pszczyńska rozwijała się pod względem gospodarczym, wprowadzano nowe uprawy roli, mechanizację, zaczęto stosować nawozy sztuczne, osuszano stawy.
W jaki sposób wykorzysta Pani wnioski z pracy w Pani pracy zawodowej?
Informacje te można wykorzystać na zajęciach historii w gimnazjum, traktujących na temat uwłaszczenia, rozwoju gospodarczego na Górnym Śląsku, sytuacji w szkolnictwie w XIX w. związanej z Kulturkampfem, polityką germanizacji i strajkami uczniów, a także na uczelni w ramach historii wychowania odwołując się do reform oświatowych przeprowadzanych w państwie niemieckim w XIX w., zwłaszcza do reformy szkolnej 1872 r. W Szkole Podstawowej nr 2 prowadzę Koło Regionalne, gdzie przedstawiam informacje dotyczące historii Ziemi Pszczyńskiej i regionu Miedźna. Ukazuję zwłaszcza postaci pochodzące z gminy Miedźna, m. in. ks. bp. Walentego Wojciecha, ks. Jana Kapicy, Ludwika i Teofila Golusów, Tomasza Klenczara (inżyniera mierniczego z Woli) oraz sylwetki wpisane w historię Ziemi Pszczyńskiej.
Jakie są Pani dalsze plany zawodowe?
Chciałabym przygotować pracą habilitacyjną. Wstępnie ustaliłam temat z prof. Korzeniowską, podczas wakacji planuje spędzić sporo czasu w archiwach.
Oprócz tego, iż fascynuje Panią praca naukowa, ma Pani swoje hobby, jak na przykład wycieczki rowerowe z uczniami.
Moje hobby to regionalizm w szerokim zakresie. Chciałabym zwłaszcza pokazać uczniom, których rodzice pochodzą z różnych stron Polski piękno Ziemi Pszczyńskiej: piękno drewnianej architektury sakralnej, języka, zwyczajów i obrzędów, środowiska przyrodniczego, m. in. rezerwatu żubrów i Zapadzi.
Rozmawiała: Wioletta Skaźnik
Reklama
OSK CAPUTA
Szkolimy na samochody osobowe, ciężarowe, motocykle, przyczepy: Tychy, Jastrzębie, Bielsko, OświęcimKomentarze
Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu pless.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.