7 listopada 2021
wyświetleń: 12729

Czego była świadkiem droga obsadzona czereśniami?

Prezentujemy kolejne unikatowe zdjęcia zgromadzone w Narodowym Archiwum Cyfrowym - tym razem
te przedstawiające drogę obsadzoną drzewami owocowymi, prowadzącą do Pszczyny. Fotografie wykonano w roku 1937. Tak mogła wyglądać droga w stronę Łąki, o której pisze w swoich wspomnieniach Alfons Mrzyk. Jak zauważyli nasi Czytelnicy, droga z publikowanych zdjęć prawdopodobnie prowadziła przez Jankowice. Tymczasem przytaczamy historię drogi z Pszczyny do Łąki.

Reklama

Aleja wiśniowa koło Pszczyny - zdjęcie ilustracyjne · *fot. Henryk Poddębski / Narodowe Archiwum Cyfrowe*

Alfons Mrzyk - pasjonat lokalnej historii tak wspominał tę wyjątkową drogę:

"Przed stu laty - jak opowiadali dziadkowie, droga do Pszczyny była jeszcze obsadzona drzewami jabłoni, ale już na początku XX wieku drzewami czereśni. W okresie kwitnienia drzewa te stanowiły piękny biały szpaler, a podążanie tą drogą sprawiało przyjemność. Równie radośnie było i wtedy, gdy drzewa nie tylko zdobiły, ale też nęciły przechodnia czerwonymi i żółtymi dojrzałymi owocami. Ta droga z czterema przydrożnymi krzyżami kapliczką długo była miękka i dopiero w latach 20. stała się szosa utwardzoną. uwalcowanym tłucznie i posypana piaskiem poruszały się po niej furmanki (...), toteż ta droga była rozjeżdżona, z wybojami, często błotnista. W okresie suszy, gdy jechał jakiś samochód , co należało wówczas do rzadkości -piesi i rowerzyści przed tumanami kurzu uciekali poza przydrożne rowy, za s w czasie słoty poza przydrożne pryzmy kamienia, które mogły człowieka osłonić przed szprycą z kałuży (...)."

"Od wiosny do jesieni ruch na drodze stanowiły furmanki, a w zimie sanie (...). Mile wspominam tzw. okazje, które zabierały mnie do gimnazjum w Pszczynie lub z powrotem do domu. . Zawsze radość ogarniała człowieka, gdy usłyszał dźwięk dzwonków zawieszonych na chomątach koni. . Ileż to było uciechy, gdy choć kawałek drogi można było wskoczyć na sanie lub sanki tzw. stombki, które szczególnie w dni targowe najliczniej mknęły z Wisły Wielkiej do Łąki i miasta. (...).

Droga obsadzona drzewami owocowymi koło Pszczyny - zdjęcie ilustracyjne · fot. Henryk Poddębski / Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pierwszy rower w Łące ukazał się w roku 1912. Z wielkiej potrzeby kupił go sobie Franciszek Mrzyk pracujący w terenie jako doręczyciel poczty. Do końca swojego życia wspominał dzień kiedy po raz pierwszy jechał na rowerze przez wieś, to jak opowiadał: "przestraszone stare baby uciekały do domów, bo zobaczyły lancykrysta jadącego przez wieś"(...).

W końcu lat 30. na trasie Strumień - Pszczyna przez Łąkę dwa razy na dobę kursował średniej wielkości autobus firmy "Molin" z Cieszyna a w czai okupacji autobus Poczty Niemieckiej.(...)

Przy tej drodze na tzw. "Dębniokach" - tj. tam gdzie dziś skład materiałów budowalnych , rosły kiedyś potężne, kilkusetletnie dęby. Można je było podziwiać jeszcze krótko w latach powojennych.

Pod rozłożystymi konarami tych drzew wędrowni cyganie rokrocznie rozkładali się z taborem na kilkunastodniowy lub nawet dłuższy pobyt. Ich tabor stanowiły zaprzęgi konne, wozy mieszkalne, byczki, psy, a często nawet trafiał się też niedźwiedź brunatny. Cyganie palili ogniska, muzykowali i śpiewali, ale też pracowali, będąc specjalistami od "bielenia " kotłów Krążące po domach cyganki przychodziły do wsi, wróżyły z kart lub z dłoni i zajmowały się zdobywaniem żywności. W naszych domostwach przyjmowano je nieufnie, gdyż bardzo często zdarzały się kradzieże (w szczególności drobiu) (...).

Przy drodze Łąka-Pszczyna gdzie powstał Warzywniczy Zakład Doświadczalny (WZD) po obu jej stronach na tzw. "koplach" do roku 1944 zawsze pasało się kilkadziesiąt dorodnych koni i źrebiąt z pięknej stadniny księcia Hochberga von Pless na Sznelowcu, zawsze należącego administracyjnie do Łąki. Również do miłych wspomnień zaliczam spotkania ze szwadronem ułanów pszczyńskich, kłusem podążających na łąckie pola oraz plac ćwiczeń nazywany "Rajtownią".

Autor fotografii: Poddębski Henryk.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe.